@5posiłkówdziennie
Hiperprolaktynemia to zaburzenie hormonalne, w którym dochodzi do nadmiernej produkcji prolaktyny – hormonu odpowiedzialnego m.in. za laktację i regulację cyklu miesiączkowego. Zbyt wysoki poziom prolaktyny może prowadzić do szeregu nieprzyjemnych objawów, takich jak zaburzenia miesiączkowania, trudności z zajściem w ciążę, obniżone libido czy zaburzenia nastroju. Oprócz leczenia farmakologicznego, istotną rolę w terapii pełni dieta. Jakie produkty wspierają równowagę hormonalną? Co warto jeść przy hiperprolaktynemii, a czego unikać?
Czym jest hiperprolaktynemia?
Prolaktyna to hormon produkowany przez przedni płat przysadki mózgowej. Jego poziom naturalnie wzrasta w ciąży i podczas karmienia piersią. Jednak u kobiet nieciężarnych oraz mężczyzn nadmiar prolaktyny może prowadzić do poważnych zaburzeń hormonalnych.
Przyczyny hiperprolaktynemii:
- gruczolak przysadki (prolactinoma),
- niedoczynność tarczycy,
- zespół policystycznych jajników (PCOS),
- przewlekły stres i brak snu,
- stosowanie niektórych leków (neuroleptyki, leki przeciwwymiotne, antydepresanty),
- choroby nerek i wątroby.
Hiperprolaktynemia może być także czynnościowa, czyli przejściowa i spowodowana stylem życia (stres, intensywne ćwiczenia, dieta uboga w składniki odżywcze).
Objawy hiperprolaktynemii
- zaburzenia miesiączkowania lub brak miesiączki,
- mlekotok (wydzielina z brodawek),
- problemy z płodnością,
- spadek libido, suchość pochwy,
- bóle głowy, wahania nastroju, zmęczenie,
- u mężczyzn: ginekomastia, impotencja, bezpłodność.
Rola diety w leczeniu hiperprolaktynemii
Choć dieta sama w sobie nie wyleczy hiperprolaktynemii, może istotnie wspomagać równowagę hormonalną i zmniejszać nasilenie objawów. Prawidłowe żywienie wspiera pracę przysadki mózgowej, reguluje poziom insuliny, poprawia funkcjonowanie tarczycy i łagodzi wpływ stresu na organizm.
Celem diety jest:
- stabilizacja poziomu glukozy i insuliny,
- ograniczenie przewlekłego stanu zapalnego,
- wsparcie osi podwzgórze–przysadka–gonady,
- poprawa jakości snu i regeneracji,
- redukcja masy ciała (jeśli występuje nadwaga).
Produkty zalecane przy hiperprolaktynemii
1. Produkty bogate w witaminę B6
Witamina B6 (pirydoksyna) pomaga obniżać poziom prolaktyny i uczestniczy w produkcji neuroprzekaźników takich jak dopamina, która hamuje wydzielanie prolaktyny.
Źródła:
- banany, awokado, ziemniaki,
- pestki słonecznika i dyni,
- drób (kurczak, indyk), ryby (tuńczyk, łosoś),
- orzechy włoskie, nerkowce.
2. Produkty bogate w cynk
Cynk wpływa na funkcjonowanie przysadki mózgowej, reguluje gospodarkę hormonalną i wspiera płodność.
Źródła:
- pestki dyni, sezam, orzechy,
- mięso wołowe, jaja, wątróbka,
- soczewica, ciecierzyca, kasza gryczana.
3. Produkty o działaniu przeciwzapalnym
Chroniczny stan zapalny może zaburzać oś hormonalną. Dieta o działaniu przeciwzapalnym wspiera ogólną równowagę organizmu.
Polecane:
- tłuste ryby morskie (sardynki, makrela, łosoś),oliwa z oliwek extra virgin, awokado,
- orzechy i nasiona,
- warzywa kapustne, szpinak, jarmuż, buraki,
- świeże zioła (bazylia, kurkuma, imbir).
4. Błonnik i produkty niskoglikemiczne
Dieta o niskim indeksie glikemicznym pomaga stabilizować poziom insuliny i glukozy, a to z kolei wpływa na zmniejszenie stymulacji przysadki.
Zalecane produkty:
- pełne ziarna (płatki owsiane, komosa ryżowa, kasza gryczana),
- strączki (soczewica, fasola, ciecierzyca),
- warzywa niskoskrobiowe (cukinia, papryka, brokuły),
- owoce o niskim IG (jagody, jabłka, gruszki).
5. Żywność wspierająca tarczycę
Niedoczynność tarczycy często współwystępuje z hiperprolaktynemią. Dieta bogata w jod, selen i tyrozynę wspiera syntezę hormonów tarczycy.
Źródła:
- jaja, ryby morskie, owoce morza,
- orzechy brazylijskie (selen),
- naturalny jogurt, mleko, algi morskie (jod).
6. Produkty bogate w magnez
Magnez wspiera działanie układu nerwowego, pomaga w adaptacji do stresu i wpływa na jakość snu – a to czynniki kluczowe przy zaburzeniach hormonalnych.
Źródła:
- kasza gryczana, płatki owsiane, amarantus,
- kakao (niesłodzone), gorzka czekolada (min. 70%),
- migdały, pestki dyni, fasola.
Czego unikać przy hiperprolaktynemii?
1. Cukry proste i produkty wysokoprzetworzone
Nadmierne spożycie cukrów prostych podnosi poziom insuliny i może nasilać zaburzenia hormonalne.
Unikaj:
- słodyczy, ciastek, batoników,
- napojów gazowanych, słodzonych jogurtów,
- białego pieczywa, ryżu, makaronów z mąki pszennej.
2. Tłuszcze trans i rafinowane oleje roślinne
Zwiększają stan zapalny i mogą zaburzać równowagę hormonalną.
Unikaj:
- fast foodów, margaryny, frytek, chipsów,
- produktów typu instant i gotowych dań.
3. Nadmiar kofeiny
Wysokie spożycie kawy może wpływać na wzrost prolaktyny, zwłaszcza u kobiet wrażliwych hormonalnie.
Zalecenia:
- ogranicz kawę do 1 filiżanki dziennie,
- sięgaj po herbaty ziołowe: melisa, rumianek, pokrzywa.
4. Alkohol
Zaburza pracę przysadki i wątroby, co może prowadzić do wzrostu poziomu prolaktyny.
Zalecenie: całkowite ograniczenie lub eliminacja.
5. Soja i fitoestrogeny (w nadmiarze)
Choć nie ma jednoznacznych danych, wysokie spożycie produktów sojowych może wpływać na poziomy hormonów – warto zachować umiar.
dietę do Ciebie:
Wpisz swój kod pocztowy: Edytuj swój kod

Przykładowy jadłospis przy hiperprolaktynemii
Śniadanie:
Owsianka na napoju owsianym z pestkami dyni, borówkami i łyżką masła orzechowego
II śniadanie:
Koktajl z jarmużu, awokado, kiwi i soku z cytryny
Obiad:
Pieczony łosoś z kaszą gryczaną i duszoną cukinią, surówka z kiszonej kapusty
Podwieczorek:
Garść orzechów włoskich i kawałek gorzkiej czekolady (min. 80%)
Kolacja:
Jajecznica z 2 jaj na oliwie z oliwek z rukolą i kromką chleba pełnoziarnistego
Napary:
Z melisy, pokrzywy, rumianku – 2–3 razy dziennie
Inne elementy wspierające terapię
1. Regularność posiłków
Stałe pory posiłków stabilizują gospodarkę hormonalną i glukozową.
2. Ograniczenie stresu
Stres aktywuje kortyzol i podnosi poziom prolaktyny. Warto wprowadzić techniki relaksacyjne, jak joga, medytacja czy spacery.
3. Sen i rytm dobowy
Niedobór snu i nieregularny tryb życia zaburzają funkcje przysadki. Warto zadbać o 7–8 godzin nieprzerwanego snu.
4. Aktywność fizyczna
Umiarkowana aktywność (spacery, joga, pilates) wspiera regulację hormonalną – ale zbyt intensywne treningi mogą działać odwrotnie.
Podsumowanie
Hiperprolaktynemia to złożone zaburzenie, w którym odpowiednia dieta może odegrać kluczową rolę. Jadłospis bogaty w witaminę B6, cynk, magnez, dobre tłuszcze, błonnik i antyoksydanty wspiera funkcjonowanie układu hormonalnego, pomaga obniżyć stany zapalne i stabilizuje poziom prolaktyny. Unikanie cukru, alkoholu, przetworzonej żywności i nadmiaru kofeiny to równie ważne filary żywieniowej terapii. Choć dieta nie zastąpi leczenia farmakologicznego, może znacząco przyspieszyć jego efekty i poprawić jakość życia.