Dieta bogata w witaminy dla zdrowia oczu – co jeść przy jaskrze?

Jaskra to jedna z głównych przyczyn nieodwracalnej utraty wzroku na świecie. Choroba ta rozwija się stopniowo i często nie daje wyraźnych objawów aż do zaawansowanego stadium. Podstawą jej leczenia jest farmakoterapia i interwencje medyczne, ale coraz więcej badań wskazuje, że odpowiednia dieta może odegrać kluczową rolę w ochronie nerwu wzrokowego i spowolnieniu postępu choroby. Witaminy i składniki odżywcze wpływające na zdrowie oczu mogą wspierać funkcjonowanie siatkówki, poprawiać ukrwienie oka i redukować stres oksydacyjny. Jakie produkty warto włączyć do codziennego jadłospisu, aby wspomóc zdrowie wzroku przy jaskrze?

Dlaczego dieta ma znaczenie w jaskrze?

Jaskra jest chorobą neurodegeneracyjną, której główną przyczyną jest stopniowe uszkodzenie nerwu wzrokowego. Jednym z najistotniejszych czynników ryzyka jest podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe, ale kluczową rolę odgrywa także stres oksydacyjny i zaburzenia krążenia w obrębie gałki ocznej.

Dieta bogata w witaminy, minerały i antyoksydanty może:

• zmniejszać stres oksydacyjny i chronić komórki nerwu wzrokowego przed uszkodzeniem,
• poprawiać mikrokrążenie w oku, co ułatwia transport tlenu i składników odżywczych do siatkówki,
• wzmacniać odporność organizmu, zapobiegając przewlekłym stanom zapalnym,
• stabilizować poziom glukozy we krwi, co ma duże znaczenie dla zdrowia naczyń krwionośnych oka.

Najważniejsze witaminy dla zdrowia oczu

Witamina A – wsparcie dla siatkówki i nerwu wzrokowego

Witamina A jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania fotoreceptorów w siatkówce oka. Niedobór tej witaminy może prowadzić do pogorszenia widzenia w ciemności (tzw. kurza ślepota) oraz osłabienia bariery ochronnej rogówki.

Najlepsze źródła witaminy A:

• marchew, dynia, bataty,
• jarmuż, szpinak, boćwina,
• wątróbka, żółtka jaj, mleko i jego przetwory.

Witaminy z grupy B – wsparcie dla nerwów i naczyń krwionośnych

Witaminy B1, B2, B6, B9 (kwas foliowy) i B12 są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz mikrokrążenia. Niedobory witamin z tej grupy mogą zwiększać ryzyko uszkodzeń nerwu wzrokowego oraz pogłębiać problemy z ukrwieniem oka.

Najlepsze źródła witamin z grupy B:

• pełnoziarniste produkty zbożowe, kasze, otręby,
• rośliny strączkowe (soczewica, fasola, ciecierzyca),
• jaja, drób, chude mięso, ryby,
• orzechy, nasiona słonecznika, pestki dyni.

Witamina C – silny antyoksydant chroniący przed jaskrą

Witamina C jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów, który neutralizuje wolne rodniki i chroni komórki nerwowe przed uszkodzeniem. Dodatkowo wspomaga syntezę kolagenu, wzmacniając naczynia krwionośne oka.

Najlepsze źródła witaminy C:

• papryka, natka pietruszki, brokuły, brukselka,
• cytrusy, truskawki, kiwi, czarna porzeczka,
• kapusta kiszona, acerola, rokitnik.

Witamina E – ochrona przed stresem oksydacyjnym

Witamina E wspiera ochronę błon komórkowych przed uszkodzeniem oraz poprawia funkcjonowanie komórek nerwu wzrokowego. Jej działanie przeciwutleniające może spowalniać rozwój jaskry.

Najlepsze źródła witaminy E:

• oleje roślinne (oliwa z oliwek, olej lniany, rzepakowy),
• orzechy (migdały, orzechy laskowe, włoskie),
• nasiona słonecznika, awokado, zielone warzywa liściaste.

Luteina i zeaksantyna – filtr ochronny dla siatkówki

Luteina i zeaksantyna to karotenoidy, które gromadzą się w siatkówce oka, chroniąc ją przed szkodliwym działaniem promieniowania UV i światła niebieskiego. Regularne spożywanie tych związków może pomóc w zachowaniu ostrości widzenia.

Najlepsze źródła luteiny i zeaksantyny:

• jarmuż, szpinak, brokuły, cukinia, kapusta włoska,
• żółtka jaj, kukurydza, papryka.

Kwasy tłuszczowe omega-3 – wsparcie ukrwienia oka

Kwasy omega-3 pomagają w redukcji stanów zapalnych, poprawiają mikrokrążenie w oku i wspierają funkcjonowanie nerwu wzrokowego. Ich regularne spożycie może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka postępu jaskry.

Najlepsze źródła omega-3:

• tłuste ryby morskie (łosoś, makrela, sardynki),
• orzechy włoskie, siemię lniane, nasiona chia,
• olej lniany, olej z wiesiołka.

Jak komponować dietę dla zdrowych oczu?

Aby dieta była skuteczna w profilaktyce i wspomaganiu leczenia jaskry, warto stosować kilka zasad:

• Jedz różnorodne warzywa i owoce – najlepiej w surowej postaci lub gotowane na parze, aby zachować jak najwięcej składników odżywczych,
• Unikaj przetworzonej żywności – fast foody, żywność wysoko przetworzona i nadmiar soli mogą negatywnie wpływać na krążenie w oku,
• Spożywaj zdrowe tłuszcze – oliwa z oliwek, awokado, ryby i orzechy dostarczą niezbędnych kwasów omega-3,
• Ogranicz cukry proste – nadmiar cukru może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych w oku,
• Regularnie pij zieloną herbatę – zawiera polifenole wspierające zdrowie naczyń krwionośnych i zmniejszające stres oksydacyjny.

Podsumowanie

Dieta bogata w witaminy i antyoksydanty może być skutecznym wsparciem w leczeniu jaskry i profilaktyce utraty wzroku. Szczególnie ważne są witaminy A, C, E, witaminy z grupy B, luteina, zeaksantyna oraz kwasy tłuszczowe omega-3. Regularne spożywanie warzyw liściastych, owoców, ryb, orzechów i zdrowych olejów roślinnych wspiera zdrowie oczu, poprawia krążenie i zmniejsza ryzyko uszkodzenia nerwu wzrokowego. Warto zadbać o odpowiednią dietę, aby jak najdłużej cieszyć się dobrym wzrokiem.